Een fictieve dienstbetrekking is een arbeidsrelatie die geen dienstbetrekking is maar door een wettelijke aanwijzing (een fictie) toch leidt tot de verplichting om loonheffingen in te houden. Beschikte een opdrachtnemer over een VAR-wuo of VAR-dga dan was tot 1 mei 2016 geen sprake van een fictieve dienstbetrekking. Nu de VAR vanaf 1 mei niet meer geldig is, kan mogelijk toch weer sprake zijn van een fictieve dienstbetrekking. Dus ook als er geen echte dienstbetrekking is. Twee fictieve dienstbetrekkingen kunnen vanaf 1 mei 2016 echter worden uitgesloten als de opdrachtgever en opdrachtnemer hier gezamenlijk voor kiezen. Het gaat om de fictieve dienstbetrekking gelijkgestelden en thuiswerkers.

Fictieve dienstbetrekking gelijkgestelden

De belangrijkste criteria die leiden tot een fictieve dienstbetrekking voor gelijkgestelden zijn:

  • persoonlijke arbeid
  • op doorgaans minimaal twee dagen per week
  • tegen doorgaans minimaal 2/5 van het minimumloon per week
  • gedurende minimaal een maand
  • waarbij de arbeid niet wordt verricht in de uitoefening van een bedrijf of beroep

Fictieve dienstbetrekking thuiswerkers

De belangrijkste criteria die leiden tot een fictieve dienstbetrekking voor thuiswerkers zijn:

  • persoonlijke arbeid thuis
  • tegen doorgaans minimaal 2/5 van het minimumloon per maand
  • gedurende minimaal een maand
  • waarbij de arbeid niet wordt verricht in de uitoefening van een bedrijf of beroep

Uitsluiting fictieve dienstbetrekkingen

Om te voorkomen dat door de aanwezigheid van een fictieve dienstbetrekking een verplichting ontstaat tot inhouding van loonheffingen, kunnen opdrachtgever en opdrachtnemer vanaf 1 mei 2016 gezamenlijk kiezen om de fictieve dienstbetrekking voor gelijkgestelden en thuiswerkers uit te sluiten. Voorwaarde is dat ze deze uitsluiting gezamenlijk in een voor de aanvang van de betaling van de beloning gesloten schriftelijke overeenkomst vastleggen.

Tip!
In de meeste algemene en specifieke modelovereenkomsten is een dergelijk uitsluiting al standaard opgenomen. Controleer of dit het geval is. Maakt u een eigen modelovereenkomst die u voorlegt? Vergeet dan niet om de uitsluiting op te nemen. De Belastingdienst zal hiervoor nog voorbeeldbepalingen publiceren op haar website.

Maakt u geen gebruik van een modelovereenkomst, dan kunt u toch kiezen voor uitsluiting van de fictieve dienstbetrekking. Het is namelijk niet noodzakelijk dat deze uitsluiting in een modelovereenkomst is opgenomen. Ook in een ander soort overeenkomst is het mogelijk de fictieve dienstbetrekking uit te sluiten.

Let op!
Sluit de overeenkomst wel voordat de betaling aan de opdrachtnemer plaatsvindt, anders bent u te laat en kunt u de fictieve dienstbetrekking niet meer uitsluiten.

Andere fictieve dienstbetrekkingen

Er zijn nog andere fictieve dienstbetrekkingen, zoals bijvoorbeeld de fictieve dienstbetrekking voor aannemers en hun hulpen. Deze fictieve dienstbetrekkingen kunnen mogelijk nog wel gelden, ook als u de fictieve dienstbetrekking voor gelijkgestelden en thuiswerkers heeft uitgesloten.

Tip!
Informeer bij onze adviseurs of in uw situatie mogelijk andere fictieve dienstbetrekkingen een rol spelen.