Wat nu?
Bent u directeur-grootaandeelhouder (dga) en bouwt u pensioen op in uw bv? Het kabinet is van plan het pensioen in eigen beheer per 1 januari 2017 af te schaffen. Wat betekent dit voor u en met welke praktische zaken moet u rekening houden?
Let op!
De Tweede en Eerste Kamer moeten nog instemmen met de plannen van het kabinet.
Knelpunten
Het huidige pensioen in eigen beheer kent de nodige voor- en nadelen, maar ook de nodige knelpunten. Die knelpunten worden grotendeels veroorzaakt doordat de fiscale regels voor waardering van de pensioenverplichting afwijken van de commerciële regels.
Voor uw pensioen in eigen beheer is op de balans van de bv een voorziening gevormd. De hoogte van deze voorziening is gebonden aan fiscale regels. Deze voorziening noemen we de fiscale waarde. Daarnaast kennen we ook een commerciële waarde van het pensioen. Dat is een indicatie van hoeveel het pensioen op dit moment echt waard is. Deze waarde wijkt af van de fiscale waarde en is op dit moment soms wel 2 tot 3 keer zo hoog. Door die afwijking is het voor veel dga’s lastig om dividend uit te keren. Ook bij echtscheiding kan men in problemen komen als het deel van de pensioenvoorziening van de ex-partner tegen commerciële waarde moet worden verdeeld.
Als oplossing voor de knelpunten heeft het kabinet er nu voor gekozen om per 1 januari 2017 te stoppen met de opbouw van pensioen in eigen beheer.
Keuzemogelijkheden
Voor iedereen die nu pensioen heeft opgebouwd in eigen beheer komt er een overgangsregime van drie jaar. Er zijn dan drie mogelijkheden:
Het zonder fiscale gevolgen afstempelen van de pensioenaanspraak naar fiscale waarde. U geeft dan een deel – het verschil tussen commerciële en fiscale waarde – prijs. Vervolgens kunt u het pensioen tegen de fiscale waarde afkopen met een belastingkorting.
Het zonder fiscale gevolgen afstempelen van de pensioenaanspraak en deze vervolgens omzetten in een oudedagsverplichting (OV). Dit is een spaarregeling bij uw eigen bv, zonder verdere opbouw, maar wel met jaarlijkse oprenting.
Het pensioen in eigen beheer ongewijzigd laten. Verdere opbouw is echter vanaf 1 januari 2017 niet meer mogelijk. De pensioenaanspraak wordt zogenoemd ‘bevroren’.
Schematische weergave mogelijkheden
Let op!
Het is aan u welke mogelijkheid u kiest. Laat u hierover goed adviseren, want alle drie de mogelijkheden kennen zo hun eigen voor- en nadelen.
Er mag dan een overgangsregime zijn, maar een afwachtende houding is niet verstandig. U zult al snel in actie moeten komen.
Wat moet u doen in 2016?
Bouwt u nog steeds pensioen op in eigen beheer? Ongeacht voor welke mogelijkheid u gaat kiezen, is opbouw vanaf 1 januari 2017 niet meer mogelijk. Nu de opbouw stopt moet u vóór het einde van 2016 nog de volgende acties ondernemen:
De algemene vergadering van aandeelhouders moet een besluit nemen over het stoppen van opbouw van pensioen in eigen beheer.
In een overeenkomst tussen de dga en de bv moet worden vastgelegd dat er een einde komt aan de opbouw van eigenbeheerpensioen.
Heeft u verzekeringen voor het partnerpensioen afgesloten of is er een risicoverzekering ter afdekking van het overlijdensrisico door de bv afgesloten, dan moeten deze worden aangepast.
Let op!
Als de verzekeringen worden aangepast doordat de pensioenopbouw wordt gestopt, kan dit tot gevolg hebben dat er mogelijk na overlijden onvoldoende inkomen is voor uw nabestaanden. Denk dus goed na of er toch een verzekeringsdekking bij overlijden noodzakelijk is. En zorg dan dat die verzekering vóór 1 januari 2017 is gesloten dan wel aangepast.
Terughalen extern verzekerd pensioendeel
Heeft u naast pensioenopbouw in eigen beheer ook nog een deel van het pensioen extern verzekerd (bij een verzekeringsmaatschappij) dan mag dit pensioen in 2016 nog worden teruggehaald naar eigen beheer. Dit kan voordelig zijn als u het pensioen in 2017, 2018 of 2019 wilt afkopen of wilt omzetten in een oudedagsverplichting.
Tip:
Terughalen van een extern verzekerd pensioen vergt een goede afweging. U heeft in het verleden namelijk niet voor niets gekozen voor een extern verzekerd pensioen voor uw oude dag.
Let op!
Het terughalen van een extern verzekerd pensioen naar eigen beheer is vanaf 2017 niet meer toegestaan!
Wat moet u doen in 2017, 2018 en 2019?
Zoals gezegd kent het overgangsregime drie mogelijkheden. Aan u de keuze!
Mogelijkheid 1: afkopen met een belastingkorting
U kunt het reeds opgebouwde pensioen in eigen beheer fiscaalvriendelijk met een belastingkorting afkopen. Daarbij wordt uw pensioenaanspraak zonder fiscale gevolgen afgestempeld naar de fiscale (balans)waarde. Hierdoor verdwijnt het verschil tussen commerciële en fiscale waarde.
De afgestempelde pensioenaanspraak kunt u vervolgens fiscaal vriendelijk met een belastingkorting afkopen. Deze korting geldt slechts gedurende drie jaar en wordt maximaal verleend over de fiscale (balans)waarde van de pensioenverplichting op 31 december 2015. Over de waardestijgingen na die datum wordt geen korting verleend.
Belastingkorting
In 2017 geldt een belastingkorting van 34,5%. Er is dan loonheffing verschuldigd over 65,5% van de fiscale balanswaarde op 31 december 2015. De waardestijgingen na die datum zijn volledig belast. In 2018 bedraagt de belastingkorting 25% en in 2019 19,5%. Verder bent u geen revisierente verschuldigd.
Let op!
Afkoop is na 2019 niet meer toegestaan. Doet u dat wel dan betaalt u daar flink belasting over. Ook bent u dan 20% revisierente verschuldigd.
Tip:
Laat u goed adviseren over afkoop. Door de belastingkorting klinkt dit extra aantrekkelijk, maar dat is het niet altijd. Bovendien moet u toch over een fors bedrag direct belasting betalen en dat geld is wellicht niet beschikbaar. Afkoop is dan niet mogelijk.
Let op!
Haalt u in 2016 een extern verzekerd pensioendeel terug naar eigen beheer, dan kan ook dit deel in 2017 of later worden afgekocht. De belastingkorting geldt echter niet voor dit deel.
Tip:
Ook een reeds ingegaan pensioen in eigen beheer (u heeft al pensioenuitkeringen uit uw bv ontvangen) kan worden afgekocht.
Uw partner bij afkoop
Uw (ex-)partner zal moeten instemmen met de afkoop. Dit heeft namelijk ook gevolgen voor zijn of haar pensioenrechten. Ook uw partner zal hierover dus moeten worden geadviseerd. Om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen, zijn goede afspraken noodzakelijk! Ook een eventuele compensatie – zeker als u onder huwelijkse voorwaarden bent gehuwd – is mogelijk onderdeel van gesprek. Per slot van rekening verliest uw partner bij afkoop zijn of haar rechten op een deel van het in eigen beheer opgebouwde ouderdomspensioen (partnerpensioen).
Tip:
Omdat er na afkoop geen pensioen in eigen beheer meer is, is er ook geen partnerpensioen meer. Wat dit betekent als u onverhoopt komt te overlijden, is een belangrijke vraag.
De toestemming van uw (ex-)partner met de afkoop moet u kenbaar maken aan de Belastingdienst. Daarvoor is een speciaal informatieformulier in de maak, die uw (ex-)partner moet ondertekenen.
Mogelijkheid 2: omzetten in een oudedagsverplichting (OV)
U kunt uw opgebouwde pensioen in eigen beheer omzetten in een oudedagsverplichting. Ook dan vindt eerst zonder fiscale gevolgen de afstempeling van de pensioenaanspraak plaats naar de fiscale (balans)waarde. Deze afgestempelde pensioenaanspraak wordt vervolgens omgezet in een spaarverplichting voor de oude dag. Deze omzetting kan tot uiterlijk 31 december 2019.
Bij deze mogelijkheid houdt u het geld en uw aanspraak voor de oude dag binnen de bv. Na omzetting in de oudedagsverplichting is geen verdere opbouw meer mogelijk. Wel moet het oudedagspotje tot pensioendatum worden opgerent tegen de voorgeschreven marktrente.
Let op!
De oudedagsverplichting is een spaarregeling bij uw eigen bv. Het rendement op sparen is momenteel erg laag. Uw oudedagsverplichting zal daardoor met de jaarlijkse oprenting niet hard groeien. Het is dus onzeker hoeveel ‘pensioen’ uw bv later aan u kan uitkeren.
Bij het bereiken van de pensioendatum ontvangt u vanuit de bv gedurende twintig jaar oudedagsuitkeringen. Belastingheffing vindt pas plaats in die uitkeringsfase. Gaan de uitkeringen eerder in dan de AOW-gerechtigde leeftijd (maximaal vijf jaar vóór die leeftijd), dan moet de twintigjaarstermijn worden verlengd met die extra jaren.
Tip:
Het is mogelijk om de oudedagsverplichting alsnog af te kopen. Doet u dit in 2017, 2018 of 2019 dan kunt u profiteren van de belastingkorting. Na 2019 bent u bij afkoop over de volledige oudedagsverplichting loonbelasting en revisierente verschuldigd.
Afstorten
U kunt de oudedagsverplichting ook gebruiken voor een lijfrente bij een bancaire instelling of een verzekeringsmaatschappij. Deze omzetting kan op ieder gewenst moment. Een bancaire lijfrente kent ook een looptijd van 20 jaar, maar mag ook langer worden uitgekeerd. Daarnaast kan een tijdelijke uitkering met een looptijd van minimaal 5 jaar worden bedongen. Een lijfrenteverzekering dient levenslang te worden uitgekeerd, maar mag ook tijdelijk, eveneens minimaal 5 jaar.
Uw partner bij omzetten
Net als bij de afkoopmogelijkheid, is de procedure bij het omzetten van het eigenbeheerpensioen naar een oudedagsverplichting voor wat betreft uw partner hetzelfde. Uw (ex-)partner zal met de omzetting moeten instemmen. Ter bescherming van zijn of haar rechten zal de partner hierover goed moeten worden geïnformeerd. De toestemming met de omzetting moet eveneens kenbaar worden gemaakt aan de Belastingdienst. Daarvoor is een speciaal formulier in de maak die uw (ex-)partner moet ondertekenen.
Mogelijkheid 3: het pensioen in eigen beheer ongewijzigd laten
U kunt er ook voor kiezen om niets te doen, oftewel uw pensioen in eigen beheer te laten staan. De huidige regels blijven dan gelden. Er kan echter vanaf 1 januari 2017 geen verdere opbouw aan het eigenbeheerpensioen meer plaatsvinden. Het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van uw pensioenaanspraak blijft bestaan. Op pensioeningangsdatum zal uw bv de pensioenreservering aan u gaan uitkeren, zoals dit is vastgelegd in de pensioenovereenkomst tussen u en de bv.
Let op!
Houdt u het pensioen in eigen beheer in stand, pas dan extra op met dividenduitkeringen. Een dividenduitkering is namelijk pas mogelijk als er voldoende vermogen in uw bv is en blijft voor de dekking van het pensioen. Om dit de bepalen moet u niet uitgaan van de fiscale waarde van de pensioenverplichting zoals die op de balans staat, maar van de commerciële waarde.
Ten slotte
Het overgangsregime vervalt per 2020. Vóór die tijd zult u een keuze voor uw huidige eigenbeheerpensioen moeten hebben gemaakt: afkopen, omzetten of laten staan. Nu verdere pensioenopbouw in de bv vanaf 1 januari 2017 niet meer mogelijk is, zult u ook na moeten denken over de toekomstige jaren. Hoe ziet in financieel opzicht uw onbezorgde oude dag eruit? U kunt besluiten om door te gaan met de opbouw van pensioen bij een verzekeringsmaatschappij of misschien is een oudedagslijfrente voor u een optie. Mogelijk heeft u een flinke ‘buffer’ opgebouwd in uw bv, voor voldoende dividenduitkeringen na uw pensionering.
Waar u ook voor kiest, laat u goed adviseren.
Heeft u nog vragen? Neem dan contact met ons op.