De minister van Financiën kondigde onlangs de oprichting van het Nederlandse UBO-register aan. Hierin worden de natuurlijke personen opgenomen die bij een vennootschap of juridische entiteit uiteindelijk aan de touwtjes trekken. De maatregel wordt genomen in het kader van de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering en volgt op een afspraak van de EU-lidstaten om uiterlijk op 26 juni 2017 een centraal UBO-register in te stellen.

UBO staat voor ‘Ultimate Beneficial Owner’ ofwel de uiteindelijk belanghebbende. Het is degene die formele of feitelijke zeggenschap heeft. De minister omschrijft de UBO als de natuurlijke persoon die, al dan niet achter de schermen, bij een vennootschap of juridische entiteit aan de touwtjes trekt. Een entiteit kan ook meer dan één UBO hebben.

Het is lang niet altijd eenduidig vast te stellen wie bij een entiteit de UBO is. Indicaties hierbij kunnen zijn een percentage eigendom, aandelen of stemrechten of bijvoorbeeld het recht om bestuurders te ontslaan. Als uiteindelijk de UBO niet te achterhalen is, kan als uiterste optie een natuurlijk persoon behorend tot het hogere leidinggevend personeel kwalificeren als UBO.

Bestrijding witwassen en terrorismefinanciering

Vennootschappen en juridische entiteiten kunnen worden misbruikt voor witwassen of terrorismefinanciering. Om die reden vinden de EU-lidstaten het belangrijk om te weten wie de uiteindelijke belanghebbende (UBO) is bij de vennootschap of juridische entiteit.

Contouren UBO-register

De wijze waarop het UBO-register wordt vormgegeven en voor welke entiteiten de UBO’s geregistreerd moeten worden staat nog niet vast. De minister geeft aan dat waarschijnlijk zoveel mogelijk wordt aangesloten bij de entiteiten genoemd in de Handelsregisterwet 2007. Denk hierbij aan BV’s, NV’s, stichtingen, maatschappen, maar bijvoorbeeld ook VVE’s en kerkgenootschappen. De eenmanszaak zal niet worden opgenomen omdat daarvan per definitie al duidelijk is wie de uiteindelijk belanghebbende is.

Privacy

Het register zal waarschijnlijk openbaar worden, met vier privacywaarborgen: elke gebruiker van het register wordt geregistreerd, voor elke inzage wordt een vergoeding gevraagd, algemene gebruikers (andere dan specifiek aangewezen autoriteiten) krijgen slechts inzage in een beperkt aantal gegevens en bij risico’s als  kidnapping of chantage wordt de informatie niet verstrekt.

Beheer

De informatie voor het UBO-register zal worden aangeleverd door de entiteiten en de UBO’s. Maar ook meldingsplichtige instellingen – zoals banken, verzekeraars, accountants, notarissen, advocaten en autoriteiten – krijgen de plicht om verschillen met het UBO-register door te geven. Met de Kamer van Koophandel zal nog verkend worden of en hoe zij zouden kunnen optreden als beheerder van het UBO-register.